Էկոտուր ամենամյա միջազգային բաց ստուգատեսը էկոլոգիական նախագծերի իրականացման և ներկայացման հարթակ է:
Ստուգատեսը կրթահամալիրում իրականացվում է չորրորդ անգամ:
Էկոտուր միջազագային ստուգատեսի (այսուհետ՝Էկոտուր 2014) ընթացքը կարելի է բաժանել չորս փուլի՝
- Էկոտուրի գաղափարի տարածում
- Էկոդաս Թբիլիսիում
- Հայտերի ընդունման փուլ
- Ապրիլի 22-26 միասնական էկոկացիաներ, նախագծերի ներկայացում և ամփոփում կրթահամալիրում
- Էկոտուրի գաղափարի տարածում
Էկոտուր 2014-ի խնդիրներից մեկն էր ընդլայնել էկոտուրի աշխարհագրությունը և ամրապնդել նախկին տարիների գործընկերության կապերը: Այդ նպատակով շուրջ մեկ տարվա ընթացքում իրականացվել են կլոր սեղաններ հանրապետության տարբեր մարզերում՝
Արցախում, Վրաստանում:
Էկոտուրը ներկայացվել է տարբեր հասարակական միջոցառումների ժամանակ՝ Ավետիք Իսահակյանի անվան գրադարանում Օզոնային շերտի պահպանությանը նվիրված բնապահպանական դասի ժամանակ, Ծաղկունի բաց դպրոցում կազմակերպված կլոր սեղանին, որի թեման էր <<Գյուղական ագրարային դպրոցները>>, <<Հայաստանյան ծառատունկ>> ՀԿ-ի կողմից կազմակերպված տոնածառերի մրցույթի ժամանակ, SPARE Տապան էկոակումբի կազմակերպած սեմինար պարապմունքներին:
Էկո ակումբի սովորողները Էկոտուրը տարածել են առցանաց.
համագործակցություններ.
- <<Կանաչներ>>ՀԿ, որը ապրիլքսանչորսյան ծառատունկին յասամանի 23 թուփ նվիրեց
- ՅՈՒՆԵՍԿՈ-ի << Կրթություն հանուն կայուն զարգացման>> հիմնադրամի ամբիոն( ամբիոնի ներկայացուցիչը դարձավ հանձնաժողովի անդամ):
Էկոտուրին ընդառաջ կազմակերպվել են մի քանի Կլոր սեղաններ.
- Աղբի կազմակերպումը կրթահամալիրում
- Նոյեմբերի 12– ՀՀ բնապահպանության նախարարության ներկայացուցիչների հետ համատեղ
- Մարտի 11– ՀՀ բնապահպանության փոխնախարարի և ՅՈՒՆԵՍԿՈ-ի «Կրթություն հանուն կայուն զարգացման» հիմնադրամի ներկայացուցիչների մասնակցությամբ
- Բնագետների հանդիպում
2. Էկոտուրը Թբիլիսիում
Արդեն երկրորդ տարին է, ինչ Էկոտուրի առաջին փուլը անց է կացվում Թբիլիսիում՝ 98 հանրային դպրոցում համատեղ էկո դասի տեսքով: Կլոր սեղանի ժամանակ ներկայացվեց Էկոտուրը, հայտերի ընդունման կարգը, աշխատանքներն ներկայացվող պահանջները:
Վրաստանում էկոճամբար կազմակերպելու նպատակով երկու հանդիպումներ ենք ունեցել Էկովիժն և CEEN վրաստանյան գրասենյակների ներկայացուցիչների հետ, որոնք սիրով կաջակցեն ճամբարի կազմակերպմանը:
Էկոտուրը Կրթահամալիրի դպրոցներում ներկաացնելու, համակարգելու համար, յուարքանչյուր դպրոց ունեցել է իր համակարգողը և աշխատակարգը: Կից ներկայացնում եմ համակարգողների ներկայացրած աշխատանքների հաշվետվությունները:
3. Ապրիլի 13-20-ը հայտարարված էր Էկոտուրի հայտերի ընդունման փուլ: Սկիզբը խոստումնալից էր. առաջին ուղարկված հայտերն էին՝ Գևորգ Սարգսյան (Հիմնական դպրոց), Արմինե Աբրահամյան (դպրոց-պարտեզ), Շամիրամ Պողոսյան (Միջին դպրոց):
Ուշացած հայտերի համար ավելացվեց ևս մեկ օր: Արդյունքում ունենք հետևյալ պատկերը մասնակից խմբերի.
Ընդհանուր առմամբ եղավ 125 հայտ՝ Կրթահամալիրի կրտսեր, միջին և ավագ դպրոցներից, Թբիլիսիից, Արցախից, Գավառից, Բջնիից, բազմաղբյուրից, Սպիտակից, Ալավերդուց,Գնդեվազից:
Հանձնաժողովին ուղարկվել է ֆայլ, որտեղ բոլոր մասնակիցների հայտերն են:
Իրենք Ապրիլի 24-ի երեկոյան ուղարկել այն աշխատանքները, որոնք համապատասխանում են Էկոոտուրի ծրագրին և գնահատման կարգին.
Ապրիլի 25-ին Կրթահամալիրի «Սեբաստիա» համերգասրահում ներկայացվեց Ավագ և միջին դպրոցների սովորողների 21 նախագծերը:
- Նախագծերի ներկայացմանը ներկա էին բոլոր մասնակիցները և հանձնաժողովը՝
- Բնապահպանության փոխնախարար Խաչիկ Հակոբյան
- ԵԿԱ-ի փոխնախագահ Սարգիս Աղայան
- ՅՈՒՆԵՍԿՈ-ի «Կրթություն հանուն կայուն զարգացման» հիմնադրամ – Գայանե Պողոսյան
- «Էկովիժն » վրաստանյան գրասենյակի ներկայացուցիչ(նամակով տեղեկացրել և ներողություն են խնդրել, որ աշխատանքային խնդիրների պատճառով չեն կարողանա մասնակցել)
- SPARE «Տապան» էկոակումբ – Անի Մկրտչյան(առցանց աշխատել է ինձ հետ, նայել է աշխատանքները, բայց քաղաքում չլինելու պատճառով չկարողացավ մասնակցել)
- «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր – Հասմիկ Նալբանդյան
- Կրթահամալիրի շրջանավարտ – Տաթև Բերակչյան
21 նախագծերի ներկայացման արդյունքում հանձնաժողովը կայացրեց հետևյալ որոշումը.
Գլխավոր մրցանակներ
- «Հրազդան գետի հունի մաքրում» նախագծ. Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրի Էկոլոգների ակումբին
- «Թափոնների երկրորդային օգտագործում» -Բազմաղբյուրի Էկոլոգիական խմբին
- «Փամբակ գետի աղտոտվածությունը» նախագիծ. Սպիտակի քոլեջի և Քոլեջ արհեստների ավագ դպրոցի միասնական էկո խմբին
- «Գավառագետի հիմնախնդրի լուսաբանում» Գավառի էկոլոգիական խմբին
- «Աղմուկ» նախագծին . Թբիլիսիի 98 դպրոցին
- «Էներգախնայողություն» Թբիլիսիի 98 դպրոցին
- «Կենսահումուս-կոմպոստի ստեղծում» Թբիլիսիի 98 դպրոցին
- «Թափոնների երկրորդային օգտագործում» – նախագիծ. «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի գեղարվեստի ավագ դպրոցի «էկոարտ» խմբին
- «Ներթաղային ճանապարհներ» նախագիծ. «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի գեղարվեստի ավագ դպրոցի «Էկոհելփ» խմբին
- «Մարմարյա սրահի կանաչապատում» նախագիծ. «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի Միջին դպրոցի բուսաբուծության ակումբին
- «Կլիմայի գլոբալ տաքացումը սուտ է» նախագիծ. «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի Վարժարան, «Նեոն» թիմ և Հովհաննես Իխտիարյան
- «Աղբի հիմնախնդիրը Ալավերդում» նախագիծ. Լոռիի էկոխմբին
Խրախուսական
- «ՀԷԿ-աշինության մոլուցք» նախագիծ. Լոռու էկոխմբին
- «Մեքենանների գերեզման» նագագիծ. «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի միջին դպրոց, Սարգիս Հակոբյան
- «Քուռ գետի աղտոտվածությունը» նախագիծ. Թբիլիսիի Սոլիկո Վիրսալաձեի անվան 1 դպրոցի խմբին
- «Անաղբհամայնք» նախագիծ. Բջնիի դպրոցին
- Ստեփանակերտ, «Անաղբ համայնք» աշխատանքի համար
Ապրիլի 26-ին Կրթահամալիրի փոքր դահլիճում տեղի ունեցավ 5-6-րդ դասարանի սովորողների նախագծերի ներկայացումը:Սովորողները ներկայացրեցին իրականացրած գործնական նախագծերը, պատասխանեցին հանձնաժողովի, մասնակիցների հարցերին:
Հանձնաժողովի կազմում էին՝
- Հասմիկ Նալբանդյան- Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիր
- Անուշ Ասատրյան – Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիր
- Գայանե Պողոսյան – ՅՈՒՆԵՍԿՈ-ի «Կրթություն հանուն կայուն զարգացման» հիմնադրամ
Արդյունքում՝
Գլխավոր մրցանակներ
- «Կոմպոստ »և <<Բլուրի հաղթահարում» նախագծեր Գոհար Եղոյան և Դպրոց պարտեզի վեցերորդ դասարանի սովորողների խումբ
- «Մեր բակը պարտեզ շարունական աշխատանքներ»նախագիծ Անահիտ Եղյան և Գեղավեստի 5,6 –րդ դասարնի սովորողների խումբ
- «Լավագույն էկոգովազդ » Լալա Մանուկյան և Հիմնական դպրոցի առաջին դասարան
Խրախուսական մրցանակներ
- « Բանջարանոց լաբորատորիայի ստեղծում»նախագիծ.Հռիփսիմե Առաքելյան և Դպրոց պարտեզի երկրորդ դասարան:
- « Աշնանային և գարնանային ծառատունկ»Անահիտ Գրիգորյան Նոր դպրոցի երրորդ դասարան, կրտսեր և ավագ դպրոցների համագործակցություն
- «Մեր բակը պարտեզ » Անահիտ Աղասյան Հիմնական դպրոց 1-ին դասարան
- «Մեր բակը պարտեզ» Անուշ Աթայան Գեղարվեստի դպրոց 3-րդ դասարան
- «Մեր բակը պարտեզ»Կարինե Մամիկոնյան Գեղարվեստի դպրոց 2 դասարան
Էկոտուրի գործնական նախագծերից զատ, ընթացքում հայտարարվել է Էկոգովազդների մրցույթ: Լավագույն Էկո գովազդ է ճանաչվելՀիմնական դպրոցի առաջին դասարանցիների և Լալա Մանուկյանի աշխատանքը:
1-4-րդ դասարանների համար կազմակերպվեց աշխատանքների մեդիահամերգ-ցուցադրություն:
4. Էկոտուրի մեկնարկը եղել են երկու միասնական էկոակցիաները.
Ապրիլի 22-ին՝ <<Ծառի օրը>>, կրթահամալիրի ութ կրթական հաստատություններում իրականացվեցին ծառին նվիրված աշխատանքներ՝ թփերի, սածիլների, ծաղիկների հավաքագրում, ծառերի հաշվարկ, բարեկարգման-պարտիզպանական աշխատանքներ:
Ապրիլի 24-ին Կրթահամալիրում միասնական Ծաղկատունկի օր էր:Կրթահամալիրի մասնակից էկոխմբերին էին միացել նաև Թբիլիսիի, Արցախի, Սպիտակի, Բազմաղբյուրի, Գավառի թիմերը: Շուրջ 3 ժամվա ընթացքում մասնակիցները տնկել են ավելի քան 100 ծառ, հարյուրավոր ծաղկի թփեր, սածիլներ, ցանել են ծաղիկներ, բարեկարգել դպրոցի շրջակա միջավայրը:
Էկոտուր 2014 միջազգային բաց ստուգատեսին Հանրապետության տարբեր մարզերից, Արցախից, Վրաստանից Կրթահամալիրում հյուրընկալվեց շուրջ 100 մասնակից:
Մասնակից խմբերն իրենց ղեկավարների հետ ապրիլի 23-27-ը հյուրընկալվեցին Կրթահամալիրի կրթական փոխանակումների կացարաններում:Թբիլիսի 10 սովորող հյուրընկալվել են Կրթահամալիրի սովորողների ընտանիքներում:
Մասնակից-հյուրերի մշակութային, հայրենագիտական առօրյան կազմակերպելու համար նշանակվել են պատասխանատուներ, որոնք այդ օրերին առավոտից ուշ երեկո եղել են խմբերի հետ՝
- Անահիտ Մելքոնյան և Լիլիթ Հարությունյան– Բջնի, Բազմաղբյուր, Սպիտակ
- Գայանե Առաքելյան և Սոֆյա Այվազյան – Արցախ և Գավառ
- Ռինա Շագինյան և Էմաուել Ագջոյան – Թբիլիսի
Ապրիլի 24-ի գիշերը Անահիտ Մելքոնյանն ու ես ՝ Մարթա Ասատրյանը, գիշերել ենք Կրթահամալիրի հյուրատներում մասնակիցներին կրաթական ծրագրերը, էկոտուրի նախագծերը ներկայացնելու նպատակով:
Ապրիլի 25-ին կազմակերպվել է <<Էկո-զատկական>> մեդիահամերգ
Ապրիլի 26-ին ՝ ամփոփիչ Կլոր սեղան, որտեղ քննարկվեցին էկոտուրի արդյունքները և մասնակից խմբերը հանդես եկան առաջարկներով:Էկոտուրին ներկայացված նախագծերի արդյունքները ամփոփվեցին միասնական մեդիամրցանակաբաշխությամբ:
Էկոտուրին ընդառաջ, էկոտուրի ընթացքի և ամփոփման մասին բոլոր նյութերը տեղ են գտել Էկոտուրիբլոգում, կայքում, Կրթահամալրիր կայքի էկոտուր բաժնում՝1-14 էջերում: Նյութերը թարգմանվել ենանգլերենև վրացերեն՝1, 2:
Այն ինչ չհաջողվեց Էկոտուր 2014-ին
- Ինչպես նախորդ տարիներին, այս տարի նույնպես Երևան քաղաքի դպրոցներից մասնակցություն Էկոտուրին չեղավ(միայն մեկ հայտ 182 դպրոցից մասնակցեցին <<Դպրոցական բակը՝պարտեզ>> նախագծով Անուշ Ասատրյանի միջոցով )
Ձեռքբերումներ
- Ավելի ընդլայնվեց Էկոտուրի աշխարհագրությունը, մասնակիցներ ունեցանք նաև Արցախից
- Արդեն երրորդ տարին է էկոտուրին մասնկցում է Գավառի դպրոցը, իսկ երկրորդ տարին՝ Լոռու մարզի դպրոցները
- Ապրիլքսանչորսյան էկոակցիայի ժամանակ իրական միասնական աշխատանքը և դրա արդյունքները
- ՀՀ բնապահպանության նախարարության աջակցությունը ապրիլքսանչորսյան էկոկացիային
- Մասնակից խմբերի աշխատանքներում գործնականում իրականացրած նախագծերի գերակշռություն
- Անդրադարձ ՀՀ գետերին, որը լավ սկիզբ է Էկոտուր 2015-ի համար
- <<Դպրոցական բակը՝ պարտեզ>> նախագծերում իրական արդյունքների գերակշռություն
- Կրտսեր դպրոցների մասնակցությունը
- Էկոլոգների ակումբը շուրջ մեկ տարվա ընթացքում դարձավ էկոտուրի գաղափարի իրական կրողը, տարածողը: Շատ բարձր եմ գնահատում նրանց մասնակցությունը Էկոտուրի կազմակերպման, տարածման մեջ: Եվ առաջարկում եմ որևէ կերպ խրախուսել ակուբի սովորողներին:
Առաջարկներ
- Էկոտուրի թեմաներում կրկին ներգրավել գետերի հիմնախնդիրները, բայց կոնկրետ լուծումների գործնական աշխատանքների ցուցադրությամբ:
- Բոլոր մասնակիցների համար պահպանել 1+5 հարաբերակցությունը՝ կացարանում տեղավորման խնդիրներից խուսափելու համար
- Հայտերի ընդունման սկիզբը լինի մրցութային փուլից գոնե մեկ ամիս առաջ, որպեսզի հանձնաժողովը հասցնի բոլոր աշխատանքներին ավելի մանրամասն ծանոթանալ
- Կրտսեր դպրոցների համար առաջարկել կոնկրետ թեմաներ, քանի որ այս տարի բոլոր հայտում միայն մեկ պարտադիրն էր՝ պարտիզպանական աշխատանքները:
Հ.Գ. Կարծում եմ՝ Էկոտուրը կայացավ և ևս մեկ քայլ առաջ գնաց դեպի էկոկիրթ հասարակություն: Շնորհակալություն բոլոր նրանց ովքեր այս ամբողջ ընթացքում օգնեցին շատ կարևոր աշխատանքը իրականացնելուն: